De meeste leerlingen deugen
In onderwijsland wordt er redelijk veel geklaagd over de leesbereidheid van leerlingen. Ze zouden niet meer zoveel lezen en ze zouden het niet meer zo leuk vinden. En dat leerlingen niet meer lezen, zorgt er weer voor dat het percentage laaggeletterden in Nederland toeneemt, want in Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat is behoorlijk wat. Als je uit gaat van 17 miljoen mensen, dan wil dat dus zeggen dat ongeveer 15% van de bevolking laaggeletterd is. Dat is inderdaad zorgwekkend. Ik vraag me dan ook meteen af hoe die mensen onderwijs hebben genoten en wat die docenten allemaal hebben gedaan?
Maar goed. Ik wil niet een saai stukje schrijven over het onderwijssysteem, maar eigenlijk gewoon een leuke, persoonlijke column over lezen en waarom ik denk dat de leerlingen niet meer willen lezen.
Toen ik jong was, las ik heel erg veel. Op een keer had ik ontdekt dat ik lezen leuk vond. Ergens in huis had ik een boek met verhalen over Tijl Uilenspiegel gevonden. Dat boek was ik gaan lezen en ik vond de verhalen fantastisch (later ben ik daarom ook Pietje Bell en Kruimeltje gaan lezen). Toen ik dat boek uit had, ben ik in huis opzoek gegaan naar andere boeken. Mijn zussen lazen de serie De Vijf van Enid Blyton, een broer had veel Kameleons dus dat ik ging ook maar lezen. Ik heb alles gelezen en had honger naar meer. Daarom werd ik lid van de bibliotheek en daar was ik zowat elke vrije woensdagmiddag te vinden: op zoek naar leuke boeken die ik (stiekem) ‘s avonds laat kon lezen.
Vakantie
In de vakantie was het voor mij helemaal feest. Wij, als familie, gingen niet vaak op vakantie omdat dat te duur was. Met 6 kinderen op vakantie is natuurlijk ook best prijzig. Daarom maakten we dagtrips. Met de auto gingen we naar het Drielandenpunt, Valkenburg, Duitsland of België in. En altijd lag ik in de kattenbak van onze Volkswagen Variant bedolven onder de boeken, kussens en dekens. Het was mijn domein. En vaak was ik teleurgesteld als we er al waren, omdat ik dan net bij een spannend stukje in een boek was aangekomen. Balend kroop ik dan weer uit de auto. Als het aan mij zou liggen dan kon zo’n autorit niet lang genoeg duren, want het vakantieleesboekenpakket van de leesmap moest uit!
Verplicht lezen
Weer wat later begon ik boeken van Stephen King te lezen. De boeken die ik voor mijn lijsten op school moest lezen, vond ik niet altijd even interessant. Ik vond ze saai en niet uitnodigend. Daarom deed ik er ook niet veel moeite voor om ze door te ploeteren. Ik kon me prima behelpen met de uittrekselboeken van de bibliotheek. Het liefste las ik gewoon Stephen King en andere soortgelijke schrijvers. Verplicht lezen vond ik maar lastig en niet leuk.
Pas toen ik Nederlands ging studeren, ging ik de Grote Schrijvers waarderen. Het was verplicht, maar ik vond het toen ook leuk. Met andere woorden: ik was er toen eigenlijk aan toe.
Nu ben ik voor mijn plezier in de zomervakantie de dikke pil van Rutger Bregman aan het lezen: “De meeste mensen deugen”. Hierin pleit hij dat de meeste mensen wel behulpzaam zijn in tijden van crisis en dat wij als mensheid juist zo ver zijn gekomen doordat we liefde kennen. Het idee dat de mens diep van binnen slecht is, is eigenlijk maar een idee dat in sommige hoofden van mensen leeft. Zoiets is misschien ook wel met de leesbereidheid van leerlingen aan de hand, want ik heb altijd wel leerlingen in de klas gehad die wel graag boeken lezen en hele series van een bepaalde schrijver verslonden.
Diep van binnen willen ze wel op avontuur gaan, maar ze worden te veel afgeleid door andere leukere dingen zoals gave series op Netflix (Snowpiercer, Flash, Warrior Nun). Die ook de fantasie kunnen prikkelen. Dat leerlingen niet de boeken van de meesters en juffen willen lezen, komt veel doordat die boeken vaak de jeugd iets willen leren of willen waarschuwen voor iets. Als je leerlingen laat kennismaken met boeken waar ze op dat moment aan toe zijn en die voor hen ook leuk zijn om te lezen (die de fantasie prikkelen) dan gaat het vaak wel goed. De meeste leerlingen deugen wel voor het lezen.
Seva Randeep