een zondagoverdenking
Ik beweeg mee.
Niet omdat ik geen ruggengraat heb, maar omdat ik geleerd heb te luisteren.
Riet buigt in de wind. Hoge bomen breken af.
Dat is geen zwakte, dat is wijsheid.
De afgelopen dagen moest ik daaraan denken na een korte uitwisseling met een uitgever. Geen ruzie, geen gelijk of ongelijk. Gewoon twee werelden die elkaar even raakten. Een uitgever wil uitgeven. Dat betekent investeren, keuzes maken, beschermen wat van jou is. Dat is geen kwade wil, dat is systeemlogica.
Maar onderwijs werkt anders.
Ik heb ooit kort gewerkt voor de uitgever van Nieuw Nederlands. Wat mij daar vooral opviel, was niet een gebrek aan kwaliteit. Integendeel: docenten maken die methode. Bevlogen mensen, met kennis van zaken. En toch is de insteek vrijwel altijd dezelfde: de stof staat centraal.
Dat komt niet eens door die docenten. Het komt door wat er van bovenaf komt: kerndoelen, curriculum, toetsen, verantwoording. Er wordt gezegd dat de leerling centraal staat — maar in de praktijk zie ik vooral dat leerlingen zich moeten voegen naar een vooraf vastgelegde route.
De stof loopt voorop.
De leerling loopt mee.
Dat voelt veilig, maar zo werkt leren zelden echt. Leren vraagt ruimte. Aansluiting. Timing. Soms zelfs vertraging. En dat laat zich slecht vangen in een methode die vooraf dichtgetimmerd is.
Ik geloof dat onderwijs open moet zijn.
Gratis. Deelbaar. Open source.
Niet omdat alles vrijblijvend is, maar juist omdat vertrouwen de basis vormt. Vertrouwen in de leraar. In vakmanschap. In het idee dat goed lesmateriaal sterker wordt als het gebruikt, aangepast en gedeeld mag worden.
Met Leraar Nederlands Online wil ik laten zien dat dat kan. Dat er stevig, doordacht en bruikbaar lesmateriaal kan bestaan zonder verdienmodel. Niet omdat iedereen dat moet kunnen maken, maar omdat het genoeg is als iemand het kan — en het wil delen.
Toevallig ben ik zo’n duizendpoot.
Dus doe ik het.
Dat idee komt overigens niet uit het niets. De kiem werd jaren geleden al gelegd door Arnoud Kuipers, Leraar Nederlands van Nederland 2015. Hij begon simpel: lesmateriaal delen via een Google Drive. Geen platform, geen verdienmodel. Gewoon: misschien heb jij hier iets aan.
Die drive groeide. Kreeg een eigen plek op een server. Wat we nu doen, is eigenlijk niets anders dan de volgende logische stap. Van delen in stilte naar delen met structuur. Van losse bestanden naar een plek waar materiaal kan landen, gebruikt kan worden en doorgegeven.
Het is geen breuk met wat er was.
Het is een voortzetting.
Niet tegen uitgevers.
Niet tegen methodes.
Maar vóór de klas.
Voor de leerling die vandaag tegenover je zit.
Voor de docent die ruimte zoekt om te ademen.
Voor onderwijs dat meebeweegt als riet in de wind —
en daardoor niet breekt.