Waarom de 5 rollen van de SLO voelen als theorie, en de 7 rollen uit de praktijk komen.
Door Jeroen van Rooij
Er zijn van die modellen die bedoeld zijn om helderheid te geven,
maar waar je in de praktijk vooral een stijve nek van krijgt.
De 5 rollen van de leraar van de SLO zijn zo’n voorbeeld.
Degelijk? Zeker.
Overzichtelijk? Ook.
Maar voor veel docenten voelt het… tja… plat.
En vooral: het past niet bij hoe wij ons werk dagelijks ervaren.
Want als je lesgeeft, ben je geen functiebouwpakket.
Je bent een mens in een lokaal.
Met 30 andere mensen die allemaal iets anders nodig hebben.
En daarom ben ik de afgelopen maanden gaan werken met iets dat veel natuurlijker voelt:
de 7 rollen van Dimensie 7.
Geen methode.
Geen verplicht nummer.
Maar een manier van kijken die voortkomt uit het echte werk:
relaties, verhalen, humor, vallen, opstaan, verbinding en verwondering.
Hier komen ze.
🎭 1. De Verteller
Elke leerling leeft in een verhaal.
Jij ook.
En in de klas vlechten die verhalen in elkaar.
Soms benoem je het verhaal van de leerling.
Soms spiegel je het.
Soms herschrijf je het samen.
Een goede les is een goed verhaal.
En een goede docent is iemand die betekenis kan weven.
😂 2. De Lachmaker
Humor is geen franje.
Het is pedagogische zuurstof.
Het ontspant het brein, reset spanning en opent de relatie.
Een leraar die af en toe iets absurds zegt, is niet onprofessioneel.
Hij/zij is bezig met frontale hersenontspanning.
(De wetenschap staat aan jouw kant.)
🎨 3. De Maker
Creativiteit is geen hobby, maar een leerstrategie.
Wanneer leerlingen mogen creëren — schrijven, tekenen, bouwen, spelen —
dan leren ze dieper, eigenzinniger en blijvender.
De Maker helpt leerlingen zichzelf ontdekken.
🪞 4. De Spiegel
Reflectie is geen strafwerk.
Het is de kunst van opnieuw kijken.
Waarom deed je wat je deed?
Wat gebeurde er?
Wat zegt dat over jou?
De Spiegel geeft taal aan groei.
Niet door te wijzen, maar door te vragen.
🏃 5. De Aanreiker (Actie)
Kennis die niet wordt gedaan, verdampt.
De Aanreiker laat leerlingen bewegen:
in denken, in doen, in keuzes, in oefenen, in falen en opnieuw proberen.
Actie = consolidatie.
(En dopamine. Heel veel dopamine.)
🤝 6. De Verbinder
Leren gebeurt nooit alleen.
Niet in je eentje, niet in een systeem dat te strak staat.
Verbinding is de stille kracht van goed onderwijs.
De Verbinder is die docent die leerlingen het gevoel geeft:
“Hier mag ik bestaan.”
En dat verandert alles.
✨ 7. De Verwonderaar
Dit is de mooiste rol.
De rol die je niet kunt spelen, alleen kunt zijn.
De Verwonderaar opent de ruimte waarin leerlingen ineens zeggen:
“Wow… ik snap het.”
Of:
“Meneer, dit vind ik eigenlijk best mooi.”
Of, heel zachtjes:
“Juf, ik heb dit nog nooit durven proberen.”
Verwondering is de motor van nieuwsgierigheid.
Je kunt het niet afdwingen.
Maar je kunt het uitnodigen.
Waarom 7 rollen wél werken (en 5 niet helemaal)
Omdat ze voortkomen uit de praktijk.
Omdat ze breder zijn dan functietitels.
Omdat ze aansluiten op hoe je als mens voor de klas staat:
fluïde, meervoudig, afhankelijk van de dag en de groep.
Soms ben je vooral Verteller.
Soms Lachmaker.
Soms bijna uitsluitend Verbinder.
En op een goede dag ben je ze alledrie tegelijk.
Maar bovenal omdat deze 7 rollen aansluiten op wat jongeren écht nodig hebben:
- veiligheid
- lucht
- humor
- betekenis
- expressie
- uitdaging
- verwondering
En dat is niet toekomstmuziek.
Dat is nú.
Tot slot: lessen als levensruimte
Als we eerlijk zijn: de meeste docenten variëren allang tussen deze rollen.
We hadden er alleen nog geen taal voor.
Dit model is geen verplichting.
Het is een bril.
Een manier van kijken naar wat we toch al doen — maar dan bewust, helder en met een vleugje lichtheid.
En misschien moeten we dat ook vaker tegen elkaar zeggen:
goed onderwijs is niet strikt.
Goed onderwijs is menselijk.